Scholae Romanae e Guiana - lectio 9 (De rebus technicis apud priscos Romanos)

Uersio uocalis in Podomatic: http://reginaldusmercator.podomatic.com/

Saluéte amici, amicae uosque omnes qui Latinitati hodiernae fauetis. Illa erit Schola Romana e Guiana nona. Reginaldus loquor. Hodie de artibus rebusque technicis apud priscos Romanos loquamus. Incipiamus !

Usque ad sextum saeculum ante Christum natum, Romanis pugnandum fuit ut superessent. Itaque paucitas uestigiorum illius aetatis comprobat quanta inopia primi Latii incolae laborauerint. Praeterea oppressi inter culturas clarissimas – hic Etruscos illic Graecos qui colonias in Italia Meridionali condiderant – uix utrosque uicinos aemulari poterant. Cum Etrusci sexto saeculo Latium occupauerunt, Romani cum oppugnarentur, tum demum nomen Romanum defendere coeperunt.

De arte aedificandi et architectura ciuîli

Romani a Tuscis acceperunt scientiam quâ fornices aedificarent. Quantum nouimus, dum reges Romam tenuerunt, fornicibus non usi sunt nisi ad opera publica e quibus cloaca maxima etiamnunc notissima est. Ea postquam confecta est, Romani paludibus siccandis salubritatem urbi attulerunt. Saepe enim aquae Tiberis imos colles inundabant, paludes alebant nec facile purgabantur. Deinde cum moenia aedificata sunt, portae ex eodem artificio apparatae sunt. Haec enim moenia quae regis Serui Tullii dicuntur, re uerâ sexto saeculo exeunte exaedificata sunt, multis annis postquam rex ea delineauit. Ex multitudine portarum alioquin aestimare possumus quantum urbs inter regum finem et primos rei publicae liberae annos creuerit ; illae fuerunt portae memoria dignae : Collina, Capena, Quirinalis, Fontinalisque.

De architectura religiosa

Artes Etruscorum in templis quoque compârent. Namque eadem aetate ac Tusci Romam regebant, prima fana triplicibus cellis aedificata sunt. Contra Graecos, Romani aedes in podiis construere solebant quo gradibus ascendendis accederent. Item sicut Tusci, marmoribus alias materias praeferebant utputa figlina, uel imagines e terra cocta fictas.

De litterarum cultu

Haud dubium est quin Romani litteraturam habuerint quamuis inscriptam. Ast, pro dolor, nonnisi uestigia superfuerunt. Romani enim memoriam scriptis mandare non sôliti sunt priusquam reges expulerunt ; etiam initio rei publicae liberae parum scriptura utebantur nisi necessitate coacti, ut factum est cum medio quinto saeculo ante Christum natum, leges in duodecim tabulas primum retulerunt. Satis constat illos uersus quos Saturnianos dicunt, iam sub regibus fuisse quamuis eorum modos male intelligamus. Quibus secundo saeculo ante C. n. relictis Romani modos Graecos asciuerunt. Ipsi aetate Ciceronis scripta prisca eo minus intelligebant quod ad res religiosas attinebant, uelut exempli gratia carmina Saliorum uel libros sibyllinos quos rex Tarquinius emisse fertur eosque collegium sacerdotum inspiciebat ut oracula inde interpretarentur.

De arte musica

Romani etiamsi corpus musicorum mature magni momenti fecerunt quia caerimonias sine musicâ celebrare non solent, tamen, quantum nos in parietibus pictis Etruscorum aestimare possumus, uidentur ipsa musicorum arte delectati esse. Namque eis in conuiuiis libebat saltationes mirari quae ad tibias, crôtala, lituos, syringes, lyrasue efficiebantur.

Haec omnia resumamus

Prisci Romani post humilia initia artes nouas sexto saeculo ante Christum natum ab Etruscis acceperunt.

Sic aedificauerunt exempli gratia sub fornicibus Cloacam Maximam atque in podiis templa trinis cellis praêdita. Etsi iam scripturam sciebant, ea uti non solebant nisi de rebus religiosis. Quod ad musicam attinet, musici ubique aderant cum in caerimoniis tum in conuiuiis priuâtis.

Nunc peruenimus ad finem huius emissionis. Gratias uobis ago, amici, amicae uosque omnes qui Latinitati hodiernae fauetis. Curate ut ualeatis